Myelodysplastisch Syndroom (MDS)

Wat is het?
Myelodysplastisch syndroom is een verzamelnaam voor een groep kwaadaardige beenmergziektes. Het wordt ook wel myelodysplasie genoemd. Myelo staat voor beenmerg  (myelum). Dysplasie betekent misvorming. Het beenmerg is een sponsachtige stof in de botten. Hier worden verschillende bloedcellen gemaakt. Rode bloedcellen zorgen voor het vervoer van zuurstof in het lichaam. Witte bloedcellen spelen een rol bij de afweer. Bloedplaatjes zorgen voor het stollen van het bloed. Bij MDS worden sommige bloedcellen niet meer goed gemaakt. De cellen zijn kwaadaardig en zien er misvormd uit (dysplasie). De misvormde cellen gaan vaak al dood voordat ze uit het beenmerg weggaan. Hierdoor zijn er te weinig cellen, of slecht werkende cellen. Met als gevolg dat er te weinig normale cellen zijn.
Er zijn vijf hoofdgroepen van MDS:

  • Refractaire anemie met een teveel aan blasten: bloedarmoede met teveel jonge cellen: blasten. Dit is de meest voorkomende vorm.
  • Refractaire anemie: bloedarmoede die ongevoelig is voor therapie.
  • Refractaire anemie met ringsideroblasten: ongewone ringvormige rode bloedcellen.
  • Refractaire cytopenie met multilineage dysplasie: te kort aan witte bloedcellen, rode bloedcellen en bloedplaatjes.
  • MDS met 5q- afwijking: zeldzame vorm van MDS met te weinig rode bloedcellen en te veel bloedplaatjes.

Hoe ontstaat MDS?
In de meeste gevallen is er geen oorzaak voor MDS bekend. De kans is groot dat er een fout optreedt in de deling van de stamcel. Dit zijn hele jonge cellen waar witte bloedcellen, rode bloedcellen en bloedplaatjes uit ontstaan.
Soms kunnen de misvormde cellen verder ontsporen. Als het aantal onrijpe cellen meer wordt in het beenmerg of het bloed, verandert MDS in acute myeloïde leukemie.

Risicofactoren
Blootstelling aan pesticiden en radioactieve straling zou mogelijk een risico kunnen zijn voor het ontstaan van MDS. Roken is ook een risicofactor. Het is bekend dat patiënten die eerder chemotherapie hebben gehad een hoger risico hebben om MDS te krijgen. MDS is bijna nooit erfelijk. Heel soms wordt een erfelijke afwijking gevonden die een verhoogde kans geeft op het ontstaan van MDS.

Symptomen
Vaak wordt MDS bij toeval ontdekt, door bijvoorbeeld een normaal bloedonderzoek. De ziekte kan heel langzaam ontstaan, waardoor het lichaam gewend raakt aan te weinig bloedcellen. Sommige mensen hebben wel klachten (symptomen). Voorbeelden hiervan zijn:

  • Vermoeidheid en zwak voelen
  • Benauwdheid
  • Duizeligheid en hoofdpijn
  • Spontane blauwe plekken
  • Koorts
  • Vaak infecties

Deze klachten kunnen ook voorkomen bij andere ziektes. De diagnose wordt gesteld door een hematoloog na verder onderzoek.

Sluit de enquête